Giới thiệu
Trong quá trình hướng dẫn sinh viên và bác sĩ thực hành tại bệnh viện, chúng tôi thường nhận được câu hỏi bắt đầu học như thế nào, sách nào nên đọc, đặc biệt là sách tiếng Anh? Để trả lời câu hỏi này cần biết cấp học, chuyên ngành và khả năng tiếng Anh của mỗi người mà gợi ý sách phù hợp. Tuy nhiên câu trả lời chung vẫn có, đó là các sách y khoa kinh điển được các Thầy Cô và các Trường Đại học Y dược đánh giá cao, nhất là các sách tham khảo của các Trường Y khoa trên thế giới.
Bài viết này giới thiệu những quyển sách tiếng Anh nền tảng, hay và được xem là kinh điển về Y khoa. Sách tham khảo từ các Thầy Cô, Bác sĩ có kinh nghiệm và các trang web chuyên ngành. Chúng tôi tổng hợp theo chuyên ngành dành cho sinh viên Y khoa tham khảo từ cơ bản đến chuyên sâu. Mỗi môn, chuyên ngành có từ 1-3 sách để bạn đọc tham khảo.
Thuật ngữ Y khoa
Medical Terminology for Health Professions
Medical Terminology for Health Professions là một cuốn sách giáo khoa kinh điển về thuật ngữ Y khoa nên tham khảo. Sách được đánh giá dễ học, đầy đủ và hình ảnh phong phú dễ hiểu. Đây là một trong những cuốn sách đầu tiên dành cho các bạn mới bước vào trường Y và học Anh văn Y khoa.
Quick Medical Terminology
Sách thuật ngữ Y khoa hướng dẫn cách sử dụng lý thuyết cấu tạo từ, sử dụng những từ gốc, tiền tố, hậu tố và mối liên kết giữa chúng, biết một số những cụm từ chuyên ngành phức tạp từ đó kết nối lại với nhau và hiểu được ý nghĩa của các thuật ngữ chuyên ngành Y. Đây là một cách rất nhanh chóng để làm giàu vốn từ của bạn khi mà có tới hơn 500 thuật ngữ trải đều ở từng chuyên khoa như Tim mạch, Tiêu hóa,… đã được đề cập và nhắc đi nhắc lại trong toàn bộ cuốn sách. Sách cũng hướng dẫn cách phát âm, đánh vần với ý nghĩa của từ và cách sử dụng chúng sao cho đúng ngữ pháp.
Hình thức trình bày của cuốn sách rất khoa học và thu hút bạn đọc. Thiết kế bố cục một trang sách rõ ràng 2 cột song song. Ở cột to hơn, đầu tiên tác giả giới thiệu về nghĩa của một từ, cụm từ, thuật ngữ chuyên ngành, tiếp theo sẽ là phần luyện tập bài tập giúp bạn đọc có thể nhớ được từ nhanh nhất. Cột kế bên nhỏ hơn và đi song song đó là lời giải của các câu bài tập khiến cho việc tra cứu trở nên dễ dàng hơn nhiều. Hết mỗi chương sẽ có một bài kiểm tra tổng hợp nhỏ và có 2 bài kiểm tra lớn ở cuối cuốn sách để lượng giá chung.
Sách phù hợp cho mọi đối tượng từ sinh viên tới các bác sỹ lâu năm. Đây là một công cụ hữu ích giúp cho việc hiểu cũng như giao tiếp trong quá trình thực hành lâm sàng trở nên dễ dàng hơn.
Sách giải phẫu
Gray’s Anatomy for Student
Đây có thể nói là cuốn sách gối đầu giường của mọi sinh viên Y năm nhất trên toàn thế giới. Gray’s Anatomy for student có cách hành văn dễ hiểu, đầu tư nhiều hình ảnh, tranh vẽ minh họa, cung cấp phương pháp học và ghi nhớ, phục vụ cho việc học và thi cũng như trong thực hành lâm sàng của sinh viên.
Qua nhiều lần tái bản, chỉnh sửa, các tác giả đã chọn cách tiếp cận theo giải phẫu phân khu. Cách trên thuận lợi cho cả các bác sĩ khi muốn tra cứu lại kiến thức để định khu tổn thương khi gặp bệnh nhân cụ thể.
Atlas of Human Anatomy, Netter
Atlas of Human Anatomy được xem là bộ sách kinh điển suốt 25 năm qua, là quyển atlas mô tả cơ thể con người rất chi tiết, dễ hiểu và nhấn mạnh vào mối quan hệ giải phẫu học với tương quan lâm sàng. Công trình của Bác sĩ Netter cung cấp đầy đủ thuật ngữ từ vựng minh họa giúp cho việc nắm bắt và áp dụng trong lĩnh vực giải phẫu học y khoa ngày nay. Cuốn sách này là một công trình của cả cuộc đời 50 năm sáng tạo không ngừng vất vả, cực nhọc, nhưng vô cùng vinh quang và bổ ích của tác giả Frank H. Netter, một thầy thuốc, một nhà giáo, một nghệ sĩ bậc thầy chuyên sáng tác các tác phẩm về y học, đặc biệt là về giải phẫu học.
Nội dung sách mô tả giải phẫu học với hàng ngàn hình ảnh minh họa vẽ bằng tay tỉ mỉ được sáng tạo bởi nhà diễn giải y khoa tài năng Frank H. Netter. Trong cuốn sách này các phối cảnh tổng thể được thêm vào qua các bản vẽ mới mẻ của Bác sĩ Carlos Machdo. Ngoài ra còn bổ sung các cấu trúc khó bao quát thông qua phần phụ lục ở từng chương. Mỗi chi tiết trong cuốn sách đã được kiểm tra và giám sát cùa các chuyên gia giáo dục của bộ môn giải phẫu học và giải phẫu lâm sàng. Những hình ảnh X quang, sự dẫn lưu tuyến vú, tai giữa, hệ thống động mạch nội sinh, các bản mới về động mạch chân tay… được bổ sung, điều đó phản ánh tầm quan trọng của chẩn đoán hình ảnh đối với giải phẫu lâm sàng và y học.
Sách sinh lý
Guyton Textbook of Medical Physiology
Sách do bác sỹ John E.Hall chủ biên, phát triển từ những phiên bản trước được viết bởi bác sỹ Authur C.Guyton. Mục đích chung nhất mà cả 2 tác giả muốn hướng tới đó là giải thích, bằng ngôn ngữ dễ hiểu nhất dành cho sinh viên, làm cách nào mà những tế bào, mô, những cơ quan có vẻ không liên quan đến nhau lại có thể cùng tạo nên một cơ thể sống hoàn hảo như con người.
Guyton Textbook of Medical Physiology tập trung vào những nguyên lý cơ bản nhất trong Sinh lý học Người, cần thiết cho mọi chuyên ngành chăm sóc sức khỏe. Cuốn sách còn là công cụ đắc lực phục vụ cho đối tượng các bác sỹ đa khoa những người mong muốn củng cố lại những nguyên lý cơ bản từ đó hiểu rõ hơn về cơ chế sinh bệnh học phục vụ cho điều trị.
Khám và chẩn đoán lâm sàng
Bates’ Guide to Physical Examination and History Taking
Đây là cuốn sách cần thiết với các bạn sinh viên Y khoa, đặc biệt là những bạn đang học môn nội cơ sở hay ngoại cơ sở. Sách hướng dẫn hỏi bệnh và thăm khám toàn diện, cung cấp nền tảng tốt nhất cho việc khai thác bệnh sử và khám bệnh trên lâm sàng. Sách cũng tập trung vào những ca lâm sàng điển hình, phổ biến, giúp sinh viên hình thành cho mình những phản xạ đúng khi khám bệnh. Mỗi chương tập trung vào một chuyên khoa, cung cấp những dấu hiệu triệu chứng trên bệnh nhân gắn liền với bằng chứng chứng minh độ tin cậy của các triệu chứng đó. Đây là một điểm vô cùng phù hợp khi Y học đang đi theo hướng Y học thực chứng – mọi thứ có giá trị ứng dụng khi đã được chứng minh trên lâm sàng.
Hình thức trình bày của cuốn sách tạo điều kiện tốt cho sinh viên trong việc ghi nhớ khi sử dụng hài hòa sáng tạo màu sắc, gạch chân từ khóa, bảng thống kê, hơn 200 hình ảnh tranh vẽ và một số tips nho nhỏ được ghi bên lề.
Macleod’s Clinical Diagnosis
“90% chẩn đoán được đưa ra dựa vào tiền sử và diễn tiến của bệnh”. “Thăm khám lâm sàng là cột mốc của mọi đánh giá.” Đây là hai nhận xét trong phần giới thiệu đầu tiên của cuốn sách. Điều này cho thấy tầm quan trọng của thăm khám lâm sàng và cách đánh giá đúng để chẩn đoán bệnh.
Sách Macleod’s Clinical Diagnosis trình bày súc tích và ngắn gọn cách đánh giá các triệu chứng và khám phá các dấu hiệu thực thể. Với cách tiếp cận dựa trên lập luận chẩn đoán, sách theo hướng thực hành và hiện đại hơn là kiểu giáo khoa hàn lâm. Cuốn sách giúp bạn xây dựng các kỹ năng lâm sàng, tự khám và đánh giá người bệnh. Sách đề cập đến nhiều vấn đề phổ biến như đau bụng, đau ngực, hôn mê, giảm ý thức, mê sảng, tiêu chảy…
Atlas Clinical Diagnosis
Phát hiện các dấu hiệu, triệu chứng bệnh là một trong những yêu cầu cơ bản nhất của sinh viên y khoa khi mới bắt đầu đi lâm sàng tại bệnh viện. Đây là phần quan trọng nhất trong thực hành và thực tế là không dễ chút nào. Có những triệu chứng dễ dàng phát hiện, có những triệu chứng phải có kinh nghiệm mới nhận ra, cũng có những triệu chứng hiếm nhiều khi thầy cô không để ý nhưng sinh viên lại phát hiện ra. Câu hỏi được đặt ra là làm sao để sinh viên nhận biết các triệu chứng, dấu hiệu chỉ được miêu tả bằng câu chữ ở trong sách? Và Atlas Clinical Diagnosis là câu trả lời tốt nhất.
Sách tập trung mô tả những dấu hiệu, triệu chứng, từ đầu đến chân kèm theo những hình ảnh minh họa sinh động, rõ ràng. Sách có phần mô tả ngắn đầu trang, và theo sau là những triệu chứng, kèm hình ảnh từ những bệnh nhân thực tế, thu thập từ khắp thế giới. Sự kết hợp của cả chữ viết và hình ảnh như trên đem lại hiệu quả về mặt ghi nhớ và thúc đẩy các bạn sinh viên cố gắng đi tìm để được nhìn tận mắt, sờ tận tay các triệu chứng có trong sách vở. Tất cả phục vụ cho các bác sỹ giỏi cả lý thuyết và thực hành lâm sàng.
Nội khoa
Pocket Medicine
Pocket Medicine là cuốn sổ tay Y khoa cực kỳ nổi tiếng trong ngành. Đây là cuốn sách rất ngắn gọn và hữu ích về Nội khoa. Với lối trình bày dễ hiểu và lượng thông tin ngắn gọn nhưng đầy đủ, cuốn sổ tay này được rất nhiều bác sỹ trên thế giới mang theo bên người để tra cứu khi cần thiết. Đảm bảo đây là cuốn sách rất cần thiết cho sinh viên lúc đi học lâm sàng Nội và là tài liệu tham khảo rất quý cho các bác sỹ và những ai quan tâm đến lĩnh vực sức khỏe.
Harrison’s Principles of Internal Medicine
Nguyên lý y học nội khoa Harrison được đánh giá là một trong những tài liệu tham khảo có mức độ tin cậy, học thuật cũng như sự chuyên nghiệp về tính khoa học. Nắm bắt những tiến bộ vượt bậc và những phát triển trong lĩnh vực nội khoa, ấn bản lần thứ 19 của Harrison cung cấp cho người đọc một cập nhật trọn vẹn các nội dung thiết yếu liên quan đến cơ chế sinh bệnh, các thử nghiệm lâm sàng, phương pháp chẩn đoán hiện đại và các tiếp cận hình ảnh, guidelines thực hành dựa trên những chứng cứ và phương pháp điều trị mới nổi hiện nay đã được phê chuẩn.
Sách được biên soạn thành hai phần chính: phần đầu là những nguyên lý nền tảng, các triệu chứng của bệnh và cách tiếp cận nhằm chẩn đoán phân biệt; phần sau bao quát những cơ chế bệnh sinh và phương pháp điều trị. Với những cập nhật đáng giá trong lần xuất bản thứ 19, “Nguyên lý nội khoa Harrison” chắc chắn sẽ là tài liệu tham khảo hàng đầu thế giới trong lĩnh vực Nội khoa cho tất cả bác sĩ Nội khoa cũng như chuyên gia Y tế khác.
The Washington Manual of Medical Therapeutics
Đây là một sách quá nổi tiếng về Nội khoa xưa nay. Sách được đánh giá dễ đọc, ngắn gọn và thiết thực khi học và thực hành lâm sàng, không quá hàn lâm như Harrison’s Principles of Internal Medicine.
Ngoại khoa
Sabiston Textbook of Surgery
Đây được xem là sách giáo khoa về phẫu thuật ngoại từ khi xuất bản lần đầu vào năm 1936. Sabiston Textbook of Surgery có nhiều hướng dẫn cụ thể trong lĩnh vực thực hành phẫu thuật tổng quát. Các ấn bản mới tiếp tục truyền thống về chất lượng đã làm cho cuốn sách cổ điển này thành một phần không thể thiếu của nhiều thế hệ bác sĩ phẫu thuật và các học viên.
Sách có các hình minh họa chi tiết và chất lượng cao, cho phép bạn hiểu rõ hơn về phẫu thuật cơ bản và áp dụng trong thực hành phẫu thuật tổng quát, giúp đưa ra các quyết định sáng suốt nhất và đạt được kết quả tối ưu cho bệnh nhân.
Zollinger’s Atlas of Surgical Operations
Atlas of Operational Operations của Zollinger bao gồm các quy trình phẫu thuật tiêu hóa, gan, tụy, mạch máu, phụ khoa, và bổ sung thêm chữa thoát vị đĩa đệm, tiếp cận mạch máu, thủ thuật liên quan đến vú, sinh thiết hạch lympho, phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp…
Sách có đầy đủ các hình minh hoạ và mô tả cách mổ chi tiết theo từng cơ quan, cho phép bạn hình dung dễ dàng và học nhanh các bước của một phẫu thuật cụ thể. Mỗi chương có chứa các bản vẽ với màu nổi bật mô tả mọi thao tác quan trọng bạn phải xem xét trong khi thực hiện phẫu thuật. Các chương cũng bao gồm đầy đủ chỉ định, chuẩn bị trước phẫu thuật, gây tê, vị trí, chuẩn bị phẫu thuật, vết rạch, thủ thuật, đóng vết mổ và chăm sóc sau phẫu thuật.
Sản phụ khoa
Williams Obstetrics
Williams Obstetrics là tài liệu tham khảo hàng đầu về Sản khoa hiện nay. Đây là cuốn sách mô tả chi tiết, toàn diện và chặt chẽ nhất, được biên soạn bởi một nhóm tác giả đến từ bệnh viện Parkland nổi tiếng thế giới. Điểm nổi bật của cuốn sách này là ở sự triệt để, cơ sở khoa học vững chắc và ứng dụng thực tế cho các bác sĩ sản khoa ngay tại giường bệnh. Cuốn sách này cũng có thể coi là “Cuốn sách gối đầu giường” cho các bác sĩ khoa sản.
Shaw’s Textbook of Gynecology
Đây là giáo trình Phụ khoa trải qua hơn 75 năm kể từ lần xuất bản đầu tiên và là một trong những cuốn giáo trình phụ khoa bán chạy nhất mọi thời đại. Sách tập hợp đầy đủ các vấn đề về phụ khoa cũng như cập nhật các nghiên cứu mới hiện nay.
Nhi khoa
Nelson Textbook of Pediatrics
Đây là sách gối đầu giường của nhiều thế hệ Bác sĩ Nhi khoa từ trước đến nay. Nelson Textbook of Pediatrics cung cấp các thông tin mới nhất về chẩn đoán và điều trị các bệnh nhi dựa trên các khuyến nghị và phương pháp luận mới nhất. Các kiến thức trong sách không chỉ đề điều trị bệnh mà còn để giải quyết các vấn đề tâm lý xã hội mà trẻ em và thanh thiếu niên có thể phải đối mặt. Chắc chắn đây là nguồn tham khảo lý tưởng dành cho các Bác sĩ Nhi khoa, bác sĩ nội trú, học viên sau đại học cũng như sinh viên Y đa khoa.
Pediatric Decision Making Strategies
Sách Tiếp cận chẩn đoán và xử trí nhi khoa được trình bày theo dạng sơ đồ các bước tiếp cận chẩn đoán, xử trí trong Nhi khoa theo từng chuyên ngành: Tim mạch, Tiêu hóa, Hô hấp… Cách tiếp cận này giúp học viên dễ dàng hệ thống và chẩn đoán để xử trí các tình huống lâm sàng kịp thời. Sách Pediatric Decision Making Strategies rất phù hợp cho các bạn đang đi thực hành lâm sàng Nhi khoa.
Chẩn đoán hình ảnh
Sách X quang dành cho sinh viên
Đây là bộ sách X quang cơ bản dành cho sinh viên, bao gồm X quang ngực, X quang bụng và X quang cơ xương khớp. Những sách này được đánh giá là cơ bản, dễ học và dễ ứng dụng khi đi lâm sàng.
Diagnostic Ultrasound, Carol Rumack
Bộ sách này là một tài liệu tham khảo chuẩn và rất phổ biến tại Hoa Kỳ, Châu Âu và một số nước Châu Á. Bộ sách này gồm 2000 trang, gần 3.700 hình ảnh minh họa trong đó có hơn 460 ảnh màu, bao gồm toàn bộ lĩnh vực của ứng dụng siêu âm ngoại trừ siêu âm tim và siêu âm mắt. Mỗi chương đều được các tác giả xuất sắc trong lãnh vực đó soạn thảo với phần bàn luận tập hợp từ hơn 100 tài liệu tham khảo. Sách có bảng chỉ mục (index) tiện cho việc tra cứu.
Sách đã được biên dịch sang Tiếng Việt do BS Nguyễn Quang Thái Dương và các giảng viên Bộ Môn Chẩn đoán hình ảnh Đại học Y dược HCM.
The Radiology of Emergency Medicine
Sách Chẩn đoán hình ảnh trong cấp cứu, tổng hợp các kỹ thuật khác nhau gồm X quang, CT, MRI và Siêu âm trong chẩn đoán các bệnh lý cấp cứu. Sách bao gồm nhiều hình minh họa cụ thể và bảng tổng hợp bệnh lý giúp dễ nhớ và áp dụng trong thực tế.
Học qua ca lâm sàng
Bộ sách Case Files tập hợp các ca lâm sàng thực tế với các dữ liệu lâm sàng, cận lâm sàng… Sách giúp tổng hợp kiến thức và hướng dẫn cách đọc bệnh án, biện luận các ca bệnh cụ thể để có hướng chẩn đoán, điều trị phù hợp.
Lời kết
Mỗi quyển sách đều có cái hay riêng và đáng học, đọc càng nhiều càng thấm nhiều. Tuy nhiên thời gian công sức mỗi người có hạn nên cần ưu tiên những cuốn sách được đánh giá cao để có được hiệu quả học tập tốt nhất. Với những gợi ý của chúng tôi ở trên mong rằng bạn đọc có những lựa chọn sách phù hợp, từ đó phát triển lên sau này. Chúc các bạn thành công.
NHÀ sách Kiot 09 - "Sách Là Người Thầy Vĩ Đại Nhất Của Bạn"
Nhà sách online chuyên cung cấp đầy đủ các sách in mới nhất:
- Sách in mới, chính hãng của Nhà xuất bản y học
- Đăng ký mua sách liên hệ: 0775.017.876
